Karadağ’da Eğitim Sistemi ve Okullar, nasıldır? Bu soruyu son dönemde sıkça duyar olduk ve ardından bu içeriği hazırlayıp, sizlerle paylaşmaya karar verdik.
Karadağ’da eğitim sistemi, Karadağ Hükümeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından düzenlenmektedir . Eğitim okul öncesi kurumlarda veya ilköğretim okullarında başlar . Çocuklar 6 yaşında ilkokullara ( Karadağca: Osnovna škola) kayıt yaptırıyor ve dokuz yıl sürüyor. Montenegro’da tüm eğitim aşamalarında devlet okullarının yanı sıra özel okullarda hizmet vermektedir. Karadağ’da eğitim sisteminin kalitesi her yıl gelişim göstermektedir.
Tarihçe
1868’den önce, Karadağ’da sadece birkaç ilkokul vardı . Ancak 1868 ve 1875 arasında, yaklaşık 3000 öğrenciye hizmet veren 72 yeni okul açıldı. İlköğretim zorunlu hale geldi ve ücretsiz verildi. 1869 yılında bir öğretmenler okulu ve Kız Enstitüsü açıldı (Cetinje). Kız Enstitüsü, ilkokul öğretmenleri için uzmanlaşmış bir okuldu. 1875 yılında, yeni gelişen Danilovgrad kasabasında bir tarım okulu açıldı, ancak okul iki yıl sonra Osmanlı ile olan savaş (1876-1878 Osmanlı-Karadağ Savaşı) nedeniyle kapandı. Daha sonra, benzer bir okul Podgorica’da açıldı. 1893’te gittikçe daha genç, eğitimli Karadağlılar büyüyen hükümet yönetiminde kilit pozisyon aldı. 1880’de ilk “düşük klasik spor salonu” (5-8. Sınıflar) açıldı. 1902’de “daha yüksek bir klasik spor salonu” (9-12. Sınıflar) haline geldi. 1899’da Karadağ’ın 75 devlet ve 26 özel okulu vardı.
Eğitim sistemi
Eğitim sistemi üniformalı. Okul müfredatı tüm etnik grupların tarihini ve kültürünü içerir. Eğitim dili, Karadağca ( Sırp Boşnak , Hırvatça ) ve Arnavutça olarak verilebilir (nüfus yoğunluğuna göre). Ortaokullara kadar olan tüm öğrenciler, devlet bütçesinden finanse edilen devlet okullarına kayıtlıdır.
Ek olarak;
Karadağ’da eğitim aşamaları
• Okul Öncesi
• İlkokul
• Ortaokul
• Lise
• Üniversite
Üniversite
Karadağ’da 3 üniversite bulunmaktadır. Bunlardan 1’i devlet üniversitesi, 2’si vakıf üniversitesidir. Tüm üniversitelerde eğitim Karadağ dilinde verilmektedir. Karadağ Üniversitesi (Univerzitet Crne Gore), Karadağ’da bulunan tek devlet üniversitesidir. Yönetim olarak herhangi bir vakıf veya özel kurumla bağlantısı bulunmuş olmayan, bütçesi devlet tarafından karşılanan üniversitedir. Bu üniversite 1974 senesinde kurulmuş olup Karadağ’ın en eski yükseköğretim kurumudur. Bu üniversitede halen 20.000 öğrenci eğitim almaktadır. Üniversiteye bağlı olarak 19 fakülte ve 2 bilim enstitüsü faaliyet gösteriyor. 2004 senesi itibarıyla Bologna Süreci uygulanmaktadır. Karadağ Üniversitesi’nin genel merkezi Podgoritsa(Podgorica) şehrindedir ancak bazı fakülteler Niksic, Cetinje, Kotor, Herceg Novi, Bar, Budva, Bijelo Polje, Berane gibi şehirlerde eğitim vermektedir. Karadağ Üniversitesi’nin rektörlük görevini Prof. Radmila Vojvodić sürdürmektedir. Vakıflarca kurulan iki üniversite Donja Gorica Üniversitesi ve Mediteran Üniversitesi’dir. İkisinin genel merkezleri Podgorica’da bulunmaktadır. Fakat Mediteran Üniversitesi’nin birkaç fakültesi Bar şehrinde faaliyet göstermektedir. Mediteran Üniversitesi 2006 yılında kuruldu, Donja Gorica Üniversitesi ise 2007 yılında kuruldu. İkisinin eğitim sistemi Bologna Süreci’ne göre uygulanmaktadır.
Anaokul – Okul Öncesi
Karadağ’da çok sayıda devlete ait ve özel anaokulu var. Ancak, aralarında fiyatsal olarak büyük farklılıklar bulunuyor. Bu okullarda 2019 Şubat verilerine göre 22000 çocuk eğitim alıyor. Bunların yaklaşık 21,000’i devlet 900’ü ise özel anaokullarında eğitim almaktadır.
İlköğretim
Karadağ’da ilköğretim, çocukların dokuz yıllık okula gittiği 6 ila 14 yaş arasındaki tüm çocuklar için ücretsiz ve zorunludur (sekiz yıllık program artık kullanılmamaktadır).
Orta öğretim
Ortaokullar üç türe ayrılır ve çocuklar seçimlerine ve ilkokul derecelerine bağlı olarak birine katılır-devam ederler:
Lise
Karadağ’da 53 lise bulunmaktadır. Bunlardan 49 devlet okulu, 3 özel okul (2 tane uluslararasıdır) ve 1 devlet – özel okuludur. Liseler bu şekilde ayrılır:
1) Gimnaziya -spor- Liseleri
2) Sanat Okulları
3) Meslek Liseleri
a) Üç yıllık Meslek Liseleri
b) Dört yıllık Meslek Liseleri
4) İmam Hatip Lisesi (‘‘Mehmed Fatih’’ Medresesi)
• Spor Lisesi (Gimnazija), dört yıl sürer ve genel ve geniş bir eğitim sunar. Üniversite için hazırlık okulu olarak kabul edilir ve bu nedenle en prestijli okullar arasında yer alır.
• Profesyonel okullar -sanat okulları- (Stručna škola) üç veya dört yıl dayanır ve öğrencileri nispeten geniş bir eğitim sunarken belirli alanlarda uzmanlaştırır.
• Meslek okulları (Zanatska škola) üç yıl süren, sürekli eğitim seçeneği olmayan ve dar mesleklerde uzmanlaşmaya imkan sağlayan okullardır.
Yüksek öğrenim
Yükseköğretim kurumları, Yükseköğretim (Više obrazovanje) ve Yükseköğretim (Visoko obrazovanje) düzeyindeki fakültelere bölünmüştür .
Kolejler (Fakultet) ve sanat akademileri (akademija umjetnosti) 4 ila 6 yıl (bir yıl iki sömestr uzunluğunda) sürüyor ve bir Bachelor of Arts veya Bachelor of Science derecesine eşdeğer diplomalar veriyor .
Yüksek okullar (Viša škola) iki ila dört yıl sürer.
Üniversiteler
Eyalet – Devlet
• Karadağ Üniversitesi , Podgorica
Özel Üniversite
• Donja Gorica Üniversitesi , Donja Gorica, Podgorica
• Akdeniz Üniversitesi , Podgorica
Özel fakülteler
• Trafik ve İletişim Yönetimi Fakültesi, Berane
• İşletme ve Turizm Fakültesi, Budva
• Herceg Novi , İşletme Fakültesi
• Devlet ve Avrupa Çalışmaları Fakültesi, Podgorica
• Akdeniz İşletme Araştırmaları Fakültesi, Tivat
Mezuniyet sonrası eğitim
Lisansüstü eğitim (post-diplomske studije) üçüncül seviyeden sonra sunulan ve sunmaktadır Ustalar derecelerini , Ph.D. ve uzmanlık eğitimi.
Nitelikler
• Diploma ve Završenoj Srednjoj Školi ( Lise diploması )
• Diploma (Diploma Višeg Obrazovanja)
• Diploma Visokog Obrazovanja ( Lisans derecesi )
• Magistar Nauka ( Yüksek Lisans derecesi )
• Doktor Nauka ( Doktora )
Karadağ’daki okulların listesine ise resmi sitesindesinden ulaşabilirsiniz.
Merhaba Türkiye’de ilkokul 1.sinifa giden öğrenci Karadağ da eğitime nasıl devam ediyor ve okullarda hangi dillerde eğitim veriliyor .Sene kaybı oluyor mu bilgi verebilirmisiniz