Geçtiğimiz haftalarda yine euronews desteği ile; “Avrupa’da Satın Alma Gücüne Göre En Ucuz Alkol” hangi ülkede haberini sizlerle paylaşmıştık. Bu kez de euronews sigara fiyatlarını karşılaştırdığı bir haberi yayına aldı. Buna göre; Karadağ, bölge ülkeleri ve Türkiye’nin konumu nasıl hep beraber inceleyelim.

Sigara ve tütün ürünleri fiyat düzeyi endeksi’ne göre 28 Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerde ortalama 100 euro olan sigara fiyatı, Türkiye’de sadece 35 euro. Türkiye bu listede Makedonya’nın ardından 2. sırada yer alıyor. Satın alma gücü paritesine göre hesaplandığında Türkiye sigara fiyatında 37 Avrupa ülkesi içinde ise en ucuz ülke.

Toplam 38 ülkenin konu edildiği listede Karadağ, alt sıralarda ve ucuz ülkeler arasında kendisine yer buluyor. Sigara ve tütün ürünleri fiyat düzeyi endeksi 2018’e göre Karadağ; 31. sırada yer alıyor. Avrupa’da 100 euro olan ortalama sigara fiyatı için Karadağ’da 50 euro ödeniyor.

Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade ediliyor. Bu da Türkiye ve Karadağ’da sigara ve tütün ürünlerinin AB ortalamasına göre daha ucuz olduğu anlamına geliyor.

Satın alma gücü paritesi (SGP) ayrıntılı olarak tanımlanmış mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanıyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilmekte ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor. Satın alma gücü paritesine göre tüketicilerin sigara alabilme seviyesi konu olduğunda ise Karadağ; listede 25. sırada yer alıyor. Satın alma gücü bakımından bakıldığında Karadağ sıralamada 6 sıra kaybediyor. Satın alma gücü bakımında kıyaslandığında ise Türkiye en ucuz ülke olarak listenin sonunda en ucuz ülke olarak yer alıyor.

Öte yandan, ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık vb.) hizmetleri de kapsıyor. AB ortalaması 100 euro iken Türkiye’nin endeksi 2018’de 68 euro oldu. Türkiye’nin kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasıla rakamı ise 65 euro. Karadağ ise bu listede Türkiye’den daha aşağılarda yer alıyor. Karadağ’da fiili bireysel tüketim 2018 yılında 57 euro olurken, kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasıla rakamı 47 euro’da kaldı.

Satın alma gücü paritesine göre kişi başına gayri safi yurt içi hasıla ve fiili bireysel tüketim düzeyi endeksleri, 2018

Kaynak: euronews
*Haberde Eurostat ve TUİK verilerinden faydalanılmıştır.