AB’nin 2023 Bahar Ekonomik Tahminine göre, yüksek enflasyon ve siyasi belirsizlik Karadağ ekonomisine en büyük darbeyi vurdu. Yakın zamanda yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri ve Haziran ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerinin daha istikrarlı bir siyasi duruma yol açabileceği kaydedildi. Ancak bu belirsizlikler, reform sürecini erteleme ve dikkati acil ekonomik zorluklardan başka yöne çevirme olasılığı hala mümkün görünüyor.
2023 İlkbahar Avrupa Ekonomik Tahmin Raporu’na göre, Karadağ ekonomisi özel tüketim ve iyi bir turizm sezonu sonucunda 2022’nin ilk yarısında hızla büyümeye devam etti. Ancak, büyüme yılın ikinci yarısında yavaşlamaya başladı. Kamu sektörü maaşları, emekli maaşları ve sosyal yardımlardaki kayda değer artışlara rağmen, yüksek enflasyon ve artan borçlanma maliyetleri hanehalkı tüketimi ve yatırımı baskıladığından, 2023 yılında da yavaşlamanın devam edeceği tahmin edilmektedir.
Ayrıca, bütçe açığının kademeli olarak düşmesi bekleniyor.
2022’nin ilk yarısındaki güçlü büyümenin ardından ekonomi yılın ikinci yarısında yavaşlayarak tüm yıl reel GSYİH büyümesini %6.1’e çıkardı. Tahminlere göre, yüksek enflasyon ve siyasi belirsizlik ülke ekonomisi için ana darbe oldu.
Belgede, “2022 yılında, asgari ücrette keskin bir artış ve zorunlu sağlık sigortası primlerinin kaldırılmasını içeren politika önlemlerinden yararlanan özel tüketim ve ihracattaki artış, ekonomik faaliyeti yönlendirdi.” denildi.
Raporda, ekonominin gidişatı Rus ve Ukrayna vatandaşlarının akını ve turizmde devam eden toparlanma ile destekleniyor. Buna karşılık, sabit sermayeye brüt yatırım azalırken, hükümet harcamaları biraz artmış durumda. İç talepteki artış, ithalatın hızla artmasına da neden oluyor.
Belgede, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Nisan ayında, olağanüstü milletvekilliği seçimlerinin ise Haziran ayında yapılacağı belirtiliyor.
Belgede, “Daha istikrarlı bir siyasi durumla sonuçlanabilecek olsalar da, reform sürecini geciktirme ve dikkati acil ekonomik zorluklardan başka yöne çevirme olasılığıyla birlikte, belirsizlikler yüksek olmaya devam ediyor. Büyümedeki yavaşlama, yüksek enflasyonun geri döndürülemez etkileri, daha sıkı finansman koşulları ve devam eden yüksek siyasi belirsizlik ve zayıf dış talep nedeniyle devam edecek gibi görünüyor.” sözlerine yer verildi.
Raporda, “Sonuç olarak, bu faktörlerin baz etkileri ile birlikte özel tüketimi, yatırım toparlanmasını ve turizm ihracatını etkileyeceği için 2023 yılında ekonomik büyüme ılımlı olacaktır. Bununla birlikte, sermaye yatırımının daha istikrarlı bir siyasi ortam ve finansman maliyetlerinin dengelenmesi zemininde artması muhtemel olduğundan, GSYİH büyümesi 2024’te bir miktar ivme kazanabilir. 2023 yılında özel tüketim artışında beklenen yavaşlama nedeniyle ticaret ve cari açıkların daralacağı tahmin edilmektedir. Artan yatırımların ardından 2024’te dış açıkların yeniden bir miktar artması bekleniyor.” denilerek Karadağ’ın bu yılı ve gelecek yılı için beklentilere değinildi.
Kaynak: CDM – 17.05.2023
